43 هزار میلیارد تومان چک برگشت خورد

علی پاکزاد: بانک مرکزی بعد از یک سال توقف انتشار آمار چکهای برگشتی در کشور، میزان چکهای برگشتی طی سال 91 را 43 هزار میلیارد تومان اعلام کرد.

اما به رغم افزایش حدود 21 درصدی در حجم چکهای برگشتی در مقایسه با سال90 نگاه به شاخص چکهای برگشتی نشان می دهد در سال 91 نسبت چکهای برگشتی به کل اسناد مبادله شده اندکی تعدیل شده است، رکورد چکهای برگشتی در سال 91 مربوط به فروردین ماه است که در این ماه شاخص به 13.7 درصد رسیده بود.

مروری بر روند این شاخص نشان می دهد، حجم چکهای برگشتی طی سال به مرور کاهش پیدا کرده و در نهایت متوسط نرخ چکهای برگشتی طی سال 91 به رقمی معادل 11.8 درصد رسیده است که در مقایسه با متوسط 12.4 درصدی این شاخص در سال 90 نشان از کاهش 0.6 درصدی ریسک برگشت چک های صادره در سال 91 نسبت به سال 90 دارد.

 البته هنوز نمی توان گفت که ریسک مبادلات غیر نقدی کاهش پیدا کرده است زیرا از هر یکصد چک هنوز بالغ بر 12 فقره برگشت می خورد، طی دو دهه گذشته ریسک مبادلات مدت دار در ایران تا قبل از سال 84 در بدترین حالت حدود 7 درصد بوده است ولی به ناگهان با تغییر دولت می بینیم ریسک مبادلات مدت دار در اقتصاد از مرز 10 درصد عبور کرده در سال 90 به اوج خود رسیده و مرز 12.4 درصد را پشت سر گذاشته است. و در سال 91 در نهایت با اندکی تطلیف به 11.8 درصد کاهش پیدا کرده است.

در این دوره زمانی، متوسط رقم چکهای مبادله شده از 2.9 میلیون تومان در سال 84 به 17.8 میلیون تومان در سال 91 افزایش پیدا کرده است و در مورد چکهای برگشتی هم از 2.5 میلیون تومان به 7.2 میلیون تومان رسیده است.

افزایش شاخص چکهای برگشتی نشان از بحران جدی نقدینگی در کشور است، یعنی در حالی که بانک مرکزی در این دوره تمامی رکودهای چاپ اسکناس را پشت سر گذاشته است در عمل توزیع نا مناسب نقدینگی باعث شده که انباشت پول در فضاهای غیر مولد شده و البته افت رشد اقتصادی و افزایش تحریم ها باعث قفل شدن این نقدینگی شده است.